Trafik kazalarında aracınız ya kullanılamaz hale gelmekte ya da uzun bir süre tamir sürecine girmektedir. Böyle durumlarda araç sahipleri kendisine geçici bir araç ikame etmekte veya aracından yoksun kalmaktadır. Bu nedenle kazada kusursuz veya daha az kusurlu tarafın “araçtan yoksun kalma tazminatı” veya “araç mahrumiyet bedeli tazminatı” talep etme hakkı bulunmaktadır.
Araçtan yoksun kalma tazminatı, sigortadan istenilmemekte ya kusurlu araç sürücüsünden ya da araç sahibinden istenilmektedir.
Araçtan Yoksun Kalma Tazminatı Nasıl Hesaplanır?
Araçtan yoksun kalma tazminatı için çok basit bir formül bulunur:
- Günlük ikame araç bedeli × Onarımda kaldığı gün sayısı
- Ör: 1000 x 15 gün = 15.000 TL istenecek tazminat miktarı
Tazminatın istenebilmesinin hukuki temeli, haksız fiil sebebiyle oluşan gerçek zarar ilkesidir. Bu yüzden herhangi bir kesinti olmadan bu bedel kusurlu karşı taraftan istenebilir. Kaza sebebiyle oluşan bu mağduriyetini gidermek isteyen kimse, sigorta şirketinin sorumluluğuna gidemez.
Araç mahrumiyeti tazminatının hesaplanmasında önem taşıyan bir unsur da “makul onarım süresi” kavramıdır. Hâkim, davaya ilişkin değerlendirme yaparken aracın gerçekte kaç günde tamir edildiğine değil, aracın makul bir süre içerisinde tamir edilebilecek olması gereken süreyi göz önünde bulundurur. Bu süreyi TBK md.50’ye dayanarak takdir eder. B
Özel durumda, aracın bakım ve onarımı çeşitli nedenlerle tahmin edilen süreden daha uzun sürse bile bu ekstra süreler, kusurlu araç sürücüsüne veya sahibine yüklenemez. Ayrıca, “davacı tarafından araç kiralandığına dair belge veya ödeme belgeleri sunulmasa da hakim zararı belirleyebilir.” Yargıtay 4. Hukuk Dairesi E:2021/26777 K: 2022/11236 T: 29/09/2022
Araçtan Yoksun Kalma Tazminatı Davası
Araçtan yoksun kalma tazminatının davası, bir hukuk tazminat davası olduğu için görev bakımından Asliye Hukuk Mahkemelerinde görülür. 2918 sayılı KTK m.109 çerçevesinde, motorlu araç kazalarından doğan maddi tazminat talepleri, kazanın öğrenildiği tarihten itibaren 2 yıl ve her halde 10 yıl içinde zamanaşımına uğrar. Ancak dava cezayı gerektiren bir fiilden doğarsa ve ceza davasında, ceza kanunu dava için daha uzun bir zamanaşımı öngörmüşse buna istinaden tazminat talepleri de bu süre çerçevesinde değerlendirilir. Ancak daha kısa bir süre öngörülmüşse bu süre ile bağlı değildir.
Yetki bakımından inceleme; trafik kazasından doğan tazminata ilişkin davanın açılabileceği yeri gösteren yetkili mahkeme hususunda üç tane madde bulunmaktadır:
- Genel yetkili mahkeme: HMK md.6’ya göre davanın açıldığı tarihte, davalının yerleşim yeri mahkemesi.
- Davalı birden fazla ise: HMK md.7’ye göre davanın açıldığı tarihte, davalılardan birinin yerleşim yeri mahkemesi.
- Haksız fiil hali: HMK md.16’ya göre davanın açıldığı tarihte, haksız fiilin işlendiği yer ya da zarar görenin yerleşim yeri mahkemesi.
Araçtan Yoksun Kalma Tazminatı Davası İçin Zorunlu Arabuluculuk Var Mı?
Bu davalarda Arabuluculuk dava şart değildir. Tarafların tercihine bırakılmıştır. Aracı hasar gören sürücü, yoksun kalma tazminatı talebini karşı tarafa ileterek isteyebilir. Aynı talep çerçevesinde, kazanç kaybı tazminatı da arabuluculuk süreci içinde bir arada ele alınabilir. Taraflar, icra yoluyla da ilerleyebilir ya da Asliye Hukuk Mahkemeleri’ne başvurarak dilekçeyle dava sürecini başlatabilirler.
Araçtan Yoksun Kalma Tazminatı İçin İspat
Araçtan yoksun kalmanın kanıtlanması gereklidir. Eğer bir talebiniz varsa, bunun gerçekliğini desteklemek için davacı taraf olarak deliller sunmalısınız. Araçtan yoksun kalma tazminatı isteyen tarafın sunması gereken belgeler ise, bunlarla sınırlı olmamak şartı ile, şunlardır:
- Kaza Tespit Tutanağı
- Aracın kaza anında çekilmiş fotoğrafları
- Aracın servis faturası
- Aracın tamir edilmiş haline dair fotoğraflar
- Uzman ve bilirkişi raporları